ไทยอาจล้มเลิกซื้อเรือดำน้ำจีน เพราะขาดเครื่องยนต์

การซื้อเรือดำน้ำจีน 3 ลำของไทยที่วางแผนมายาวนาน ซึ่งอดีตนักการทูตไทยระดับสูงของไทย มองว่าเป็นการหมิ่นความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสหรัฐอเมริกา ตามสนธิสัญญา และอาจเผชิญปัญหามากขึ้นไปอีก เจ้าหน้าที่และนักวิเคราะห์กล่าว

ในเดือนเมษายน 2560 รัฐบาลไทยอนุมัติแผนของกองทัพเรือในการซื้อเรือดำน้ำ S26T ชั้นหยวนจำนวน 3 ลำจากประเทศจีน มูลค่ารวม 36 พันล้านบาท (1.05 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) อย่างไรก็ตามเนื่องจากข้อจำกัดด้านงบประมาณ มีการอนุมัติการซื้อเรือดำน้ำเพียงลำเดียวมูลค่า 13.5 พันล้านบาทนั้น (403 ล้านเหรียญสหรัฐ) ได้เพียงลำเดียว ส่วนอีก 2 ลำถูกระงับไว้

ด้านบริษัท ไชน่า ชิปบิวดิ้ง แอนด์ ออฟชอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ผู้พัฒนาเรือดำน้ำของรัฐบาลจีน เปิดเผยว่าไม่สามารถจัดหาเครื่องยนต์ดีเซล MTU396 จากเยอรมนี เพื่อนำมาประกอบใช้กับเรือดำน้ำได้ เนื่องจากการคว่ำบาตรการจัดส่งอาวุธของสหภาพยุโรป ที่บังคับใช้กับจีน และเครื่องยนต์เหล่านี้ผลิตโดย สหภาพมอเตอร์และกังหันของประเทศเยอรมนี (Motor and Turbine Union - MTU)

“การส่งออก [เครื่องยนต์] นี้ได้รับการปฏิเสธ เพราะจะถูกนำไปใช้ในการทหาร-กองทัพของประเทศจีน” นาย ฟิลลิป เดิร์ธ ทูตทหารของเยอรมนีประจำประเทศไทย กล่าวกับบางกอกโพสต์ “จีนไม่ได้ขอ/ประสานงานกับเยอรมนีก่อนลงนามในสัญญาไทย-จีน ที่เสนอเครื่องยนต์ MTU ของเยอรมนี เป็นส่วนหนึ่งของผลิตภัณฑ์”

ที่ผ่านมาสหภาพยุโรปมีคำสั่งห้ามส่งออกอาวุธไปยังประเทศจีนตั้งแต่ปี 2532 หลังจากมีเหตุการณ์รุนแรงต่อการประท้วงเทียนอันเหมิน ในกรุงปักกิ่ง

ความสัมพันธ์ไทยจีน ' ไม่ได้รับผลกระทบ '

พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี กล่าวไว้เมื่อต้นสัปดาห์ว่า ประเทศจีนไม่สามารถทำตามสัญญาที่ตกลงไว้ได้ เป็นเหตุให้ข้อตกลงเรือดำน้ำต้องถูกยกเลิก

“เราจะทำอย่างไรกับเรือดำน้ำที่ไม่มีเครื่องยนต์ ทำไมเราถึงยังควรซื้ออีก ถ้าข้อตกลงนี้ไม่สามารถบรรลุเป้าหมายได้ เราก็ต้องหาวิธีจัดการ นี่เป็นวิธีที่เราควรแก้ปัญหาไม่ใช่หรือ” พลเอก ประยุทธ์ กล่าว

ก่อนหน้านี้ โฆษกของกองทัพเรือ พลเรือโท ปกครอง มนธาตุผลิน ระบุว่า จะมีการประชุมภายในกองทัพกลางเดือนเมษายนกับบริษัท ไชน่า ชิปบิวดิ้ง แอนด์ ออฟชอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด (China Shipbuilding & Offshore International - CSOC) เพื่อพูดคุยถึงปัญหาเรื่องเครื่องยนต์

โดยบริษัท ไชน่า ชิปบิวดิ้ง แอนด์ ออฟชอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล ได้เสนอให้ใช้เครื่องยนต์รุ่นอื่น แต่รัฐบาลไทยได้ปฏิเสธข้อเสนอนี้ เพราะได้วางมัดจำไปแล้วกว่า 700 ล้านบาท หรือประมาณ 20.9 ล้านดอลลาร์ในปี 2560 โดยคาดว่าการส่งมอบเรือดำน้ำจะมีขึ้นในปี 2567

นายกรัฐมนตรียังเปิดเผยอีกว่า การยกเลิกคำสั่งซื้อดังกล่าวจะไม่กระทบต่อความสัมพันธ์ของประเทศไทยและประเทศจีน เนื่องจากทั้งสองประเทศกำลังช่วยกันแก้ไขปัญหา เพราะหลายปีที่ผ่านมาประเทศไทยให้ความสำคัญกับประเทศจีนอย่างมากและได้สั่งซื้ออาวุธจากจีน อย่างเช่นรถถัง และเรือรบ

ความไว้ วาง ใจคือปัญหาใหญ่

เอียน สตอรีย์ เจ้าหน้าที่อาวุโสของสถาบันยูโซฟ อิชัก (ISEAS-Yusof Ishak) ในสิงคโปร์ กล่าวว่าความสัมพันธ์ทางทหารของไทยที่มีมากขึ้นต่อจีนจะทำให้ประเทศสหรัฐอเมริกาเกิดความไม่ไว้วางใจได้ ประเทศไทยและสหรัฐเป็นพันธมิตรต่อกัน สหรัฐแต่งตั้งให้ไทยเป็นประเทศพันธมิตร แม้ไม่ได้เป็นสมาชิกนาโต

“การที่ประเทศไทยสั่งซื้อเรือดำน้ำจากจีนเป็นการดูถูกความสัมพันธ์และพันธมิตรระหว่างประเทศไทยกับสหรัฐ” เขากล่าวเพิ่มเติม “ควรมีการปรับความเข้าใจระหว่างกันในประเด็นนี้” เอียน ระบุ

เมื่อต้นปีนี้ กองทัพอากาศไทยแสดงความสนใจที่จะซื้อเครื่องบินขับไล่ล่องหน F-35 จำนวนหนึ่งจากสหรัฐฯ

“สหรัฐฯ จะไม่เต็มใจที่จะขายเครื่องบินล้ำสมัยของตนให้กับไทย เนื่องจากกองทัพไทยมีความเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับคู่แข่งชาวจีน” เอียน กล่าวเพิ่มเติม

ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและสหรัฐอเมริกามีขึ้นลง เนื่องจากการปรับเปลี่ยนทางการเมืองในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

ต่อประเด็นดังกล่าว นายกษิต ภิรมย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เปิดเผยว่า สถานประกอบการทหารของไทยไม่ชอบการวิพากษ์วิจารณ์บทบาทของตนในการเมืองไทยโดยพันธมิตรสหรัฐฯ และชาติตะวันตก ในขณะที่จีนเลี่ยงการตัดสินทางการเมืองและเสนอเครื่องมือทางทหารในราคามิตรภาพ”

“ผลที่ตามมาคือประเทศไทยและสหรัฐอเมริกาล้มเหลวในการพูดคุยแบบตัวต่อตัวในฐานะพันธมิตรและหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์” นายกษิต ระบุ

ประเทศต่าง ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่มีการอ้างสิทธิ์ที่แข่งขันกันในทะเลจีนใต้ กำลังเข้าร่วมการซื้อเรือดำน้ำเพื่อจัดการกับความท้าทายด้านความปลอดภัยรูปแบบใหม่

ที่ผ่านมาเวียดนามได้ซื้อเรือดำน้ำชั้นกิโลจำนวน 6 ลำจากรัสเซีย ขณะที่ทั้งอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์กำลังหารือกันเรื่องการซื้อเรือดำน้ำจากฝรั่งเศส สิงคโปร์และมาเลเซียมีเครื่องบินย่อยสี่และสองลำตามลำดับ

ขณะที่จีนเองก็มีกองเรือดำน้ำที่ใหญ่ที่สุดในเอเชีย โดยมีจำนวนประมาณ 76 ลำ สถาบันทหารเรือสหรัฐอเมริกา (U.S. Naval Institute) กล่าวว่า ชั้นหยวน เป็นคลาสของเรือดำน้ำดีเซล-ไฟฟ้าที่ออกแบบมาเพื่อใช้งานในน่านน้ำชายฝั่งน้ำตื้น