ผบ.ทร. คนใหม่หมายเจรจาเรื่องเครื่องยนต์เรือดำน้ำจีนก่อนตัดสินใจ

ปรับปรุงข้อมูล EST 02.55 PM 2022-10-04 

พล.ร.อ. เชิงชาย ชมเชิงแพทย์ ผู้บัญชาการทหารเรือคนใหม่ กล่าวกับสื่อมวลชนในวันจันทร์นี้ ว่าอาจจะต้องเจรจากับทางฝ่ายจีนอีกครั้งถึงเรื่องเครื่องยนต์ดีเซลที่ผลิตในประเทศจีน เพื่อนำมาใช้แทนเครื่องยนต์จากเยอรมนีที่จะติดตั้งในเรือดำน้ำแบบ S-26T ซึ่งเป็นปัญหาที่ค้างคามาหลายเดือน

ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2565 ซึ่งเป็นวัดครบกำหนดที่ บริษัท ไชน่า ชิปบิวดิ้ง แอนด์ ออฟชอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ต้องจัดหาเครื่องยนต์ MTU396 ของเยอรมนีมาติดตั้งในเรือดำน้ำลำแรกที่ไทยสั่งซื้อจากจีน แต่บริษัทไม่สามารถจัดหาได้ เพราะสหภาพยุโรปคว่ำบาตรการค้าอาวุธให้กับจีน จากนั้น แม้ว่าทางกองทัพเรือ (ทร.) จะขยายเวลาพิจารณาประเด็นเครื่องยนต์ดังกล่าวถึงวันที่ 15 กันยายน ที่ผ่านมานี้ แต่ก็ยังไม่มีข้อสรุป

พล.ร.อ. เชิงชาย ในฐานะผู้บัญชาการกองทัพเรือคนใหม่ ได้เปิดเผยกับสื่อมวลชนถึงแนวทางการแก้ไขปัญหาดังกล่าวว่า การดำเนินการทุกขั้นตอนต้องผ่านการพิจารณาโดยผู้เชี่ยวชาญอย่างรอบคอบ

“ในการแก้สัญญา คือต้องเป็นของเทียบเท่าหรือดีกว่า ซึ่งผู้ขายมีหน้าที่ต้องเสนอข้อมูลให้กองทัพเรือเชื่อว่ามันเป็นไปตามนั้น ถึงจะมีการแก้ไขสัญญาได้ เพราะฉะนั้นหากยังมีข้อสงสัยในข้อมูลที่ทางจีนเสนอ ก็อาจจะต้องมีการเจรจาและขอข้อมูลเพิ่มเติม หรืออาจต้องมีการส่งเจ้าหน้าที่ไปดูเครื่องยนต์เรือดำน้ำตามที่จีนเสนอมาว่า สามารถจะนำมาใช้ในเรือดำน้ำของกองทัพเรือตามที่จีนเสนอได้หรือไม่” พล.ร.อ. เชิงชาย กล่าวเพิ่มเติม

“กองทัพยังยืนยันตามยุทธศาสตร์กองทัพเรือและการพัฒนาขีดความสามารถว่ากองทัพเรือ จำเป็นต้องมีเรือดำน้ำ จำนวน 3 ลำ ตามยุทธศาสตร์ เพื่อพัฒนากองทัพเรือให้เทียบเท่า หรือสามารถที่จะดำรงการป้องปรามตามยุทธศาสตร์กองทัพเรือได้” พล.ร.อ. เชิงชาย กล่าว

ก่อนหน้านี้ ฝ่ายจีนพยายามแก้ไขปัญหาด้วยการเสนอ ให้ไทยศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้เครื่องยนต์ดีเซลแบบ CHD620 ที่ผลิตในประเทศจีน เพื่อทดแทนเครื่องยนต์แบบ MTU396 ที่ผลิตในเยอรมนี แต่ ทร. ยังไม่ได้ตอบตกลงข้อเสนอดังกล่าว เพราะไม่แน่ใจในคุณภาพ และหากจะมีการเปลี่ยนเครื่องยนต์ก็จำเป็นที่จะต้องมีการเปลี่ยนแปลงสัญญาการซื้อ-ขายเรือดำน้ำ

สำหรับการจัดซื้อเรือดำน้ำ เริ่มต้นจากเดือนพฤษภาคม 2560 พล.ท. สรรเสริญ แก้วกำเนิด โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรีในขณะนั้นได้ เปิดเผยแก่เบนาร์นิวส์ว่า คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติโครงการจัดซื้อเรือดำน้ำพลังงานดีเซล-ไฟฟ้า แบบ S-26T ซึ่งปรับปรุงมาจากเรือดำน้ำชั้นหยวน (Yuan Class หรือ Type 039B) จากบริษัท ไชน่า ชิปบิวดิ้ง แอนด์ ออฟชอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด (China Shipbuilding & Offshore International Co. Ltd.) จำนวน 1 ลำ เรียบร้อยแล้ว

ต่อมา พล.ร.อ. ลือชัย รุดดิษฐ์ ผบ.ทร. ในฐานะประธานกรรมการบริหารโครงการจัดหาเรือดำน้ำ (ในขณะนั้น) ได้ชี้แจงต่อสื่อมวลชนว่า ทร. มีความต้องการจัดหาเรือดำน้ำพลังงานดีเซล-ไฟฟ้า แบบ S-26T รวม 3 ลำ คิดเป็นมูลค่า 36,000 ล้านบาท โดยลำแรกใช้เงินงบประมาณ 13,500 ล้านบาท ได้รับอนุมัติจากที่ประชุม ครม. เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2560 เป็นข้อตกลงจ้างสร้างเรือดำน้ำในลักษณะรัฐบาลต่อรัฐบาล ได้ลงนาม ณ อาคารรับรองรัฐบาล เตี้ยวหยูไถ่ กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน และได้มีการวางกระดูกงูเรือดำน้ำลำแรกไปเรียบร้อยแล้ว เมื่อเดือนกันยายน 2561

แต่ภายหลังกลับมีการเปิดเผยข้อมูลว่า ฝ่ายจีนจะไม่สามารถใช้เครื่องยนต์เรือดำน้ำ แบบ MTU396 ของเยอรมันตามที่ตกลงกันในสัญญาได้ เนื่องจากสหภาพยุโรป มีมาตรการคว่ำบาตรจีน ห้ามประเทศสมาชิกดำเนินการค้าอาวุธกับจีน เพราะจีนใช้ความรุนแรงในการปราบปรามการประท้วงที่จัตุรัสเทียนอันเหมินของกรุงปักกิ่ง เมื่อปี 2532

อย่างไรก็ตาม พล.ร.อ. เชิงชาย เปิดเผยว่า การยกเลิกสัญญาซื้อเรือดำน้ำจากจีนยังเป็นหนึ่งในแนวทางที่ ทร. อาจใช้ แต่มิได้เปิดเผยรายละเอียดค่าใช้จ่าย

“(การยกเลิกสัญญา) ยังเป็นทางเลือกนึง หากจีนไม่สามารถแแสดงข้อมูล หรือไม่สามารถแสดงว่า เครื่องยนต์เรือดำน้ำมีขีดสมรรถนะสามารถใช้กับเรือดำน้ำของเราได้ เราก็ต้องดำเนินการตามขั้นตอนของสัญญา” พล.ร.อ. เชิงชาย ระบุ

ป่วนสัมพันธ์จีน-ไทย

เอียน สตอรีย์ เจ้าหน้าที่อาวุโสของสถาบัน ISEAS-Yusof Ishak ในสิงคโปร์ ให้ความเห็นว่า “หากทั้งสองฝ่ายไม่สามารถบรรลุข้อตกลงได้ ก็มีความเป็นไปได้ที่แน่ชัดว่าไทย อาจยกเลิกสัญญานี้” พร้อมกล่าวเสริมว่า "หากเป็นเช่นนั้น จะ “สร้างความเสียหายมาก ไม่เพียงต่อความสัมพันธ์จีน-ไทยเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความพยายามของจีนในการเพิ่มการส่งออกอาวุธยุทโธปกรณ์ทางการทหาร ไปยังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และส่วนอื่น ๆ ของโลก”

นักวิเคราะห์กล่าวว่ามูลค่าการขายอาวุธของจีนในต่างประเทศลดลงเกือบ 40% จากช่วง 5 ปีที่ผ่านมา

แต่อาจเป็นไปได้ว่ากองทัพไทยกำลัง “เล่นไม้แข็งกับจีนด้วยหวังว่า จีนจะมีข้อเสนอที่ดีกว่านี้” เอียน สตอรีย์ กล่าว

“แม้กระนั้นก็ตาม คำพูดของผู้บัญชาการกองทัพเรือ ได้แสดงจุดยืนว่ายังต้องการการเจรจาต่อรอง” พอล แชมเบอร์ส นักวิเคราะห์ด้านการทหารประจำประเทศไทยกล่าว

ในความเห็นของเขา ผู้มีอำนาจตัดสินใจของไทยยังระมัดระวังที่จะไม่ดำเนินการใด ๆ ที่อาจมองว่าเป็นอันตรายต่อความสัมพันธ์กับสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นพันธมิตรตามสนธิสัญญาของไทย

“เราต้องจำไว้ว่าประเทศไทยพยายามสร้างสมดุลในนโยบายของตนที่มีต่อจีนและสหรัฐฯ มากกว่าที่จะหันไปทางใดทางหนึ่ง” พอล แชมเบอร์ส กล่าวกับ เรดิโอฟรีเอเชีย

ได้มีการวิพากษ์วิจารณ์ว่า ความสัมพันธ์ทางการทหารที่เพิ่มมากขึ้นระหว่างไทยกับจีน ทำให้เกิดปัญหาด้านความไว้วางใจกับสหรัฐฯ

สิ่งที่ต้องมีในการทหาร

พล.อ.เชิงชัย ยังกล่าวกับผู้สื่อข่าว เมื่อวันจันทร์ว่า กองกำลังทหาร “ต้องมีเรือดำน้ำสามลำ เพื่อที่จะได้เท่าเทียม (กับกองทัพเรือของประเทศอื่น)” และสามารถจัดการกับภัยคุกคามด้านความปลอดภัยได้

“เห็นได้ชัดว่าคนไทยต้องการเรือดำน้ำ และเรือดำน้ำของจีนน่าจะเป็นทางออกที่ดีที่สุดในแง่ของราคา” ริชาร์ด บิทซิงเงอร์ เจ้าหน้าที่อาวุโสของ S. Rajaratnam School of International Studies ในสิงคโปร์กล่าว

หลายประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่มีการอ้างสิทธิ์การแข่งขันกันในทะเลจีนใต้ กำลังพัฒนากองเรือดำน้ำของตนเอง

เวียดนาม ซื้อเรือดำน้ำชั้น Kilo จำนวน 6 ลำจากรัสเซีย ในขณะที่อินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ กำลังคุยกันเรื่องการจัดซื้อเรือดำน้ำจากฝรั่งเศส ส่วนสิงคโปร์และมาเลเซียก็มีสี่ และสองลำตามลำดับ

คาดว่า ประเทศจีนเองมีเรือดำน้ำประมาณ 76 ลำ ซึ่งเป็นจำนวนที่มากที่สุดในเอเชีย กองทัพเรือสหรัฐอเมริกา กล่าวว่าเป็นเรือดำน้ำชั้น Yuan ดีเซล-ไฟฟ้า ที่ออกแบบมาเพื่อใช้งานในน่านน้ำชายฝั่งน้ำตื้น

"คนไทยกำลังจะมีโอกาสลองใช้เครื่องยนต์จีน ที่ยังไม่ผ่านการตรวจสอบสมรรถนะการใช้มาก่อน แม้แต่จีนก็ยังไม่เคยใช้เครื่องยนต์ที่ผลิตเองในประเทศ นั่นเป็นการบอกอะไรบางอย่างแล้ว” ริชาร์ด บิทซิงเงอร์ กล่าว